به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، پنجشنبه ۲۵ اردیبهشتماه همزمان با نهمین روز از سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، نشست «کتابخانه عمومی نسل چهار» با حضور رحمان ابراهیمی، یعقوب نوروزی و دبیری مرضیه یگانهفر در غرفه اصلی نهاد برگزار شد.
یعقوب نوروزی، استاد علم اطلاعات و دانششناسی با اشاره به اینکه وقتی حرف از کتابخانه نسل چهارم زده میشود، همه یاد فناوری در کتابخانه میافتند، گفت: ما یک زمانی کتابخانههای الکترونیک و مجازی و دیجیتال و سنتی را با هم داشتیم. در گذشته، میتوانستیم کل یک کتابخانه را درون یک سیدی جا بدهیم یا یک زمانی فرمت چاپی کتابها را به سیدی تبدیل میکردیم. یک زمانی آمدیم که نرمافزارهای برنامهنویسی درست شده بود و هم تحت وب و هم تحت ویندوز بودند. اینها همه ابزارها و مصادیقی هستند که ما از آنها استفاده میکردیم و یک کتابخانه دانشگاهی و پژوهشگاهی از آن استفاده میکند. این موارد همیشه بودند و الان هم کلاندادهها و ابزار هوشمند هستند. اما اگر الان از فناوریهای جدید از جمله هوش مصنوعی استفاده کنیم، آیا لازمه رفتن به نسل چهارم است؟ چیزی که این بین مهم است، مصرف اجتماعی است و این وجه کتابخانهای بیشتر در بخش فناوری کتابخانههای نهاد ملموس است.
وی خاطرنشان کرد: کتابخانههای نهادی و عمومی، نقش مسئولیت اجتماعی ما را بیشتر مشخص میکنند و روند و رویکردهایشان هم متفاوت است. بحث محیط در کتابخانههای عمومی نسل چهار، روی مخاطبان تاثیر میگذارد. مشکلاتی مثل پیشرفتهای فناورانه و عوامل محیطی میتوانند در کتابخانه نسل چهار تاثیرگذار باشند. اما در ادامه راه، ما باید در هر دو حالت نقش ایفا کنیم؛ یعنی هم میتوانیم تاثیرپذیر و هم تاثیرگذار باشیم و نمیتوانیم منفعل باشیم.
نوروزی یادآور شد: در کتابخانههای عمومی برای اینکه بتوانیم رصد و پالایش داشته باشیم، این تاثیرگذاری را باید داشته باشیم و مسئولیت فردی هم توسط کتابدار وجود داشته باشد تا به وسیله ارزشآفرینی، خلق موقعیت کند. کتابدار باید ایجاد نگرش کند و با عنوان سازمان، نقش جدیدی را برای مخاطب تعریف کند. اصطلاحی که در این روزها خیلی باب است، ابداع و نوآوری است که از همین شاکلهها به وجود میآید و با ابزار مصادیق فناورانه شکل میگیرد. کتابخانه عمومی هلسینکی و نیویورک، کاری کردند که افراد برای انجام کارهای شرکتی خود وارد کتابخانه میشوند و معماری ظاهری خوبی هم دارند که مخاطب را جذب میکند.
در ادامه نشست؛ رحمان ابراهیمی، استاد علم اطلاعات و دانششناسی هم بیان اینکه در کتابخانه نسل چهار، تاکید اصلی بر نقش اجتماعی است، تصریح کرد: اولویت ما در کتابخانه نسل جهار، ارتباط است. پژوهشهایی که در کشورهای غربی منتشر شده این است که افراد برای امانت کتاب به کتابخانه مراجعه نمیکنند بلکه میآیند تا دوستانشان را ببینند و از فصلهای یادگیری مشارکتی استفاده کنند.
وی همچنین، ادامه داد: در سال ۲۰۱۰ در دانمارک، یک کمیته بهعنوان کتابخانههای عمومی دانشی تشکیل شد که بررسی کند کتابخانهها چه نقشی برای بهبود انسجام اجتماعی می توانند ایفا کنند و به پیشبرد آن کمک کنند. در مدلی که طراحی کردند، هدف کتابخانههای عمومی را در چهار مدل طراحی کردند که اول، تجربه است به این عنوان که بتوانیم از همه ابعاد کتابخانه، تجربه خوب کسب کنیم. دوم، تعلق است که به سرمایه اجتماعی در کتابخانه بر میگردد. هدف سوم، توانمندسازی است؛ یعنی شهروندان را مستقل و قوی باربیاورد و چهارم، بحث نوآوری است که بتوانیم فضایی را فراهم کنیم که کاربران بتوانند روشهای جدید را برای حل مسائل اجرا کنند. چهار فضا هم برای الهامبخشی، یادگیری، اجرا و ملاقات هم تعبیه کردند که فضاهایی هستند که از هم حمایت میکنند.
ارسال نظر