به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، آزاده نظربلند؛ دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، در حاشیه بازدید از خبرگزاری ایسنا، به سوالات خبرنگار کتاب این خبرگزاری پاسخ داد. بخش دوم این گفتوگو را در ادامه میخوانیم.
دبیرکل نهاد، درباره نحوه تأمین منابع کتابخانههای تحت پوشش، بیان کرد: نزدیک به ۳۷۰۰ کتابخانه نهاد، بهصورت مویرگی در سراسر کشور پخش هستند. بحث تأمین منابع این کتابخانهها، با توجه به هزینههای تولید کتاب و قیمت آن، بحثی جدی است. ضمن اینکه منابعی که به کتابخانهها وارد میشوند، فقط کتاب نیستند و تقریبا نیمی از هزینههای خرید سال ۱۴۰۳، مربوط به خرید نشریات و مجلات بود که فرایند مداوم دارند. با توجه به افزایش قیمت کتاب و میزان بودجه نهاد، سهم ما از تعداد کتابهایی که میتوانیم تهیه کنیم، کوچکتر میشود و به این دلیل تلاش میکنیم بهسمت کتابخانههای هوشمند و دیجیتال و استفاده از سایر روشهایی که میتوانند کتابها را در دسترس قرار دهند، برویم.
وی افزود: اولویت و ماهیت وجودی کتابخانههای عمومی، دسترسپذیر کردن کتاب است و دسترسپذیر کردن کتاب، صرفا تهیه یک نسخه فیزیکی نیست، بلکه نسخههای دیجیتال یا کتابهای صوتی نیز میتوانند بخشی از این دسترسپذیری را فراهم کنند. این برنامهای است که بهطور جدی دنبال میکنیم.
تهیه کتاب بر اساس نیاز مخاطب
نظربلند در ادامه درباره پروسه انتخاب کتاب در نهاد توضیح داد: قاعدتا گروههای مختلفی در نهاد وجود دارند که کتابها را بررسی میکنند و بر اساس نیاز جامعه مخاطب، تصمیم میگیریم که کتابها را تهیه کنیم. یکی از رویکردهای جدیدی که در پیش گرفتیم و قبل از سال جدید درباره مجلات اجرا کردیم، تهیه مجلات بر اساس بازخوردی است که از کتابداران گرفتیم. از کتابداران خواستیم، فهرست مجلاتی که نهاد میتواند آنها را در اختیارشان بگذارد، ببینند و با توجه به جامعه مخاطب کتابخانه خود، از بین آن مجلات انتخاب کنند. در کتابخانههای مختلف، لزوما جامعه مخاطب همگن و یکسانی نداریم. مثلا در برخی از کتابخانهها، زنان خانهدار بیشتر عضو هستند یا در برخی از کتابخانهها، کودکان و نوجوانان اعضای غالب هستند و بنابراین از کتابداران خواستیم در حوزه مجلات، بر اساس نیاز مخاطب مشخص کنند که کدام مجله را از فهرست مجلاتی که نهاد خریداری میکند، میخواهند یا نمیخواهند تا تهیه مجلات بهصورت هدفدار انجام شود.
وی گفت: در حوزه تأمین منابع کتابی هم قاعدتا به همین سمت میرویم، یعنی چیزی که باید به آن توجه شود، نیاز مخاطب است؛ البته با حفظ و رعایت چارچوبهایی که خودمان داریم. کارشناسان و همکارانی که در حوزه محتوایی مسلط هستند، کتابها را از نظر محتوایی بررسی و امتیازبندی میکنند و با توجه به امکانات بودجهای که داریم، آنها را با اولویت خریداری میکنیم و در اختیار کتابخانهها قرار میدهیم.
تلاشمان این است که کتابخانهها را بهسمت منابع دیجیتالی ببریم
دبیرکل نهاد تأکید کرد: تمرکز و تلاشمان این است که کتابخانهها را بهسمت منابع دیجیتالی ببریم و دسترسی الکترونیک را فراهم کنیم؛ چه کتاب صوتی و چه کتابهای ایپاپ و ... این یک رویکرد جدی بهویژه در حوزه نوجوان است. بررسیها نشان میدهد که کودکان تا زمانی که همراه والدین هستند، به کتابخانهها مراجعه میکنند، اما زمانی که سنشان بالاتر میرود و خودمختار میشوند، عملا مراجعهشان به کتابخانه کم میشود و عموما دیوایسها [موبایل و تبلت] برایشان اولویت دارد. ما باید بهنوعی خودمان را به این نوجوانها برسانیم.
توجه به کتابهای ارزشمند جوایز ادبی
نظربلند همچنین درباره رویکرد نهاد نسبت به کتابهای برگزیده جوایز مختلف، بیان کرد: مسئلهای که نمیشود آن را کتمان کرد، این است که اکثر کتابهایی که از دل جوایز، مخصوصا جایزهای همچون کتاب سال درمیآیند، خیلی تخصصی هستند. اما خرید کتابهای ادبی فراگیرتر و عامتر، جزو سیاستهایی است که مشخص کردهایم، ولی هنوز به مرحله خرید کتاب بهصورت عملیاتی نرسیدهایم. اصولی را تدوین کردهایم که آنها را رعایت کنیم؛ ازجمله توجه به کتابهای ارزشمندی که از دل جوایز درمیآیند وکتابهایی که ناشران باسابقه منتشر میکنند و در کتابخانه هم مورد اقبال و درخواست است. در مورد درخواستهایی که کاربران به کتابداران ارجاع میدهند، تا جاییکه چارچوبها اجازه بدهد و بتوانیم تهیه، حتما تهیه کتاب را در برنامه قرار میدهیم.
ارسال نظر