به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام، همزمان با روز بزرگداشت حافظ شیرازی، آیینی فرهنگی در کتابخانه مرکزی استان ایلام با حضور جمعی از مسئولان، پژوهشگران، اصحاب فرهنگ و رسانه برگزار شد و در آن از آرشیو کامل ۳۴ ساله هفته‌نامه پیک ایلام، نخستین نشریه رسمی استان بعنوان گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ مکتوب ایلام رونمایی شد.

این آیین با حضور حمید عابدی‌ها، پژوهشگر بین المللی و عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین؛ تاج الدین صالحیان، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری ایلام؛ روسای دانشگاه‌ها، اصحاب رسانه، هنرمندان، نویسندگان و جمعی از فرهیختگان و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادبیات فارسی در سالن آمفی تئاتر کتابخانه مرکزی ایلام برگزار شد.
سمیه حیدری؛ مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام در این آیین گفت: استان ایلام با تمدنی چند هزار ساله، فرهنگی غنی و بیش از سه هزار شهید، دروازه عتبات عالیات و پایتخت خادمین زوار اباعبدالله الحسین(ع) است. مردم این دیار همواره فرهنگ‌دوست و مهمان‌نواز بوده‌اند و صیانت از میراث مکتوب آن‌ها وظیفه‌ای تاریخی است.
وی هدف از برگزاری این آیین را پیوند دو مناسبت فرهنگی عنوان کرد و افزود: این مراسم به دو بهانه ارزشمند برگزار شده است؛ نخست برای نکوداشت لسان‌الغیب حافظ، و دوم برای رونمایی از آرشیو ۳۴ ساله هفته‌نامه پیک ایلام که نقش مهمی در ثبت تاریخ معاصر این استان داشته است.

حیدری در ادامه با اشاره به جایگاه جهانی حافظ اظهار کرد: بزرگداشت حافظ، بزرگداشت ادبیاتی است که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و الهام‌بخش انسان‌هایی در سراسر جهان شده است. اشعار حافظ، آیینه‌دار عشق، حقیقت و معرفت‌اند و در ضمیر ایرانیان ریشه‌ای ژرف دارند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان، در بخش دیگری از سخنانش، هفته‌نامه پیک ایلام را نه فقط یک نشریه، بلکه گنجینه‌ای از هویت و حافظه تاریخی استان توصیف کرد و گفت: این نشریه از ابتدای سال ۱۳۷۰ تاکنون، به‌صورت پیوسته و مستمر، رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایلام را مکتوب کرده و اکنون به‌عنوان یک منبع مطمئن برای پژوهشگران، نویسندگان و علاقه‌مندان تاریخ استان شناخته می‌شود.
وی افزود: بخشی از تاریخ ایلام به‌صورت شفاهی میان نسل‌ها منتقل شده و خطر فراموشی آن وجود دارد. گردآوری و نگهداری آرشیو مطبوعاتی، مانند آرشیو پیک ایلام، اقدامی مؤثر برای جلوگیری از گسست حافظه تاریخی استان است.
حیدری از عبدالحمید کرمی؛ مدیرمسئول هفته‌نامه پیک ایلام و از پیشکسوتان حوزه رسانه و عضو حقیقی انجمن کتابخانه‌های عمومی استان، به‌عنوان پیشنهاددهنده این طرح فرهنگی قدردانی کرد و گفت: با اهدای آرشیو کامل هفته‌نامه، این مجموعه ارزشمند به مخزن کتابخانه مرکزی افزوده شد تا در دسترس عموم مردم، پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گیرد.
وی حضور یک دختربچه چهارساله علاقه‌مند به حافظ در این مراسم را نویدبخش استمرار فرهنگ و هویت ادبی در نسل جدید دانست و افزود: امیدوارم این حرکت فرهنگی سرآغازی برای غنی‌تر شدن منابع مکتوب استان و شکل‌گیری یک گنجینه جامع از تاریخ و فرهنگ ایلام باشد.

در بخش دوم آیین بزرگداشت حافظ و رونمایی از گنجینه تاریخی هفته‌نامه پیک ایلام، حمید عابدی‌ها؛ استاد دانشگاه، حافظ‌پژوه،  پژوهشگر بین المللی و عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، به سخنرانی پرداخت و با نگاهی تحلیلی به جایگاه ماندگار حافظ در فرهنگ ایرانی و جهان، گفت: در ادبیات ما کمتر شاعری را می‌توان یافت که هم در ساختار و هم در معنا به اوج رسیده باشد. حافظ از معدود شاعرانی است که بهترین معنا را در زیباترین قالب بیان کرده است و همین جامعیت در فرم و محتوا، راز جاودانگی اوست.
وی با اشاره به تأثیر عمیق اشعار حافظ بر جان انسان افزود: سروده‌هایی مانند دوش وقت سحر از غصه نجاتم داد تنها شعر نیستند، بلکه نجات‌بخش روح‌اند. تکرار واژه‌ی دوش در غزل‌های حافظ نشانه‌ای از حضور مستمر تجربه‌ی عرفانی در شب‌های شاعر است. حافظ را باید در کنار مولانا و عطار، مثلث ادب عرفانی ایران دانست، اما آنچه او را متمایز می‌کند، نفوذ گسترده‌اش در همه اقشار جامعه است؛ از حلقه‌های عرفانی تا دانشگاه‌ها، از گدایان تا استادان، همه با حافظ مأنوس‌اند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نفوذ شعر حافظ از مرزهای ایران فراتر رفته و اندیشمندانی چون گوته و تاگور را نیز تحت تأثیر قرار داده است، اظهار کرد: جاودانگی حافظ را نباید تنها به توفیق الهی نسبت داد. او در کنار کشش معنوی، کوششی بزرگ در شناخت زبان، تاریخ و قرآن داشته است. حافظ حاصل سه عنصر است: کوشش، کشش و توفیق الهی.
عابدی‌ها در ادامه، ضمن اشاره به برگزاری بیش از هزار و دویست جلسه تخصصی حافظ‌پژوهی در طول بیست‌وپنج سال گذشته، گفت: جلسه امروز، هزار و دویست‌وپنجمین نشست ما در حلقه حافظ‌پژوهی است و مایه افتخار است که این دیدار در دیار فرهنگی ایلام برگزار می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با الهام از نظریه‌ منش و شخصیت فیلسوف آلمانی قرن هجدهم یوهانس نیکولاس تتنس، به تحلیل شخصیت حافظ پرداخت و گفت: برای شناخت حافظ باید سه مؤلفه‌ بنیادین او یعنی باورها، احساسات و خواسته‌ها را بررسی کرد. این سه بعد در گفته‌ها و کرده‌های حافظ جلوه‌گر است و ما را به شناخت شاعر عاشق، منتقد، عارف و مردمی نزدیک‌تر می‌کند.
عابدی‌ها در توضیح بیشتر افزود: برای تحلیل اندیشه حافظ می‌توان جدولی شصت‌خانه‌ای طراحی کرد که در آن پنج مؤلفه‌ی اصلی باورها، احساسات، خواسته‌ها، گفته‌ها و افعال در چهار محور ارتباطی انسان بررسی شود: رابطه انسان با خود، با خدا، با خلق و با طبیعت. اگر خدا را در این منظومه وارد کنیم، رابطه انسان با مردم از رابطه‌اش با طبیعت جدا می‌شود، اما در تفکر غیرالهی، انسان‌ها نیز بخشی از طبیعت محسوب می‌شوند.
وی همچنین سطوح سه‌گانه تحلیل اندیشه حافظ را تشریح کرد و گفت: مطالعه آثار حافظ باید در سه سطح صورت گیرد: سطح واقع‌گرایانه، سطح ارزش‌مدارانه زیبایی‌شناسی و اخلاق و سطح تکلیف‌ مآبانه وظیفه عرفانی.
این حافظ‌پژوه در ادامه به آموزه‌های عرفای معاصر اشاره کرد و با نقل قولی از آیت‌الله کشمیری، بیان کرد: ایشان در واپسین لحظات عمر فرمودند: مرنجان و مرنج؛ این دو اصل، خلاصه‌ی تمام سلوک عرفانی است و حافظ نیز در غزل‌هایش همین پیام را به زیباترین وجه تکرار می‌کند.
وی با اشاره به جایگاه عشق در اندیشه حافظ و ارتباط آن با فلسفه افلاطون افزود: افلاطون در رساله خود ۱۸ نوع عشق برای انسان برمی‌شمرد. حال باید دید عشق حافظ نسبت به خود، خلق، خدا و طبیعت چگونه تعریف می‌شود. این عشق، محور ارتباطی انسان در باشگاه تفکر حافظ است.
عابدی‌ها در پایان سخنان خود، با یادآوری پیوند عمیق تاریخی ایرانیان با حافظ گفت: هیچ شاعر و اندیشمندی در تاریخ ما به اندازه حافظ در خانه‌ها و دل‌های مردم حضور ندارد. از سفره‌های شب یلدا تا هفت‌سین نوروز، دیوان حافظ در کنار قرآن کریم نشسته و در لحظات غم و شادی همدم مردم ایران بوده است.
وی همچنین با اشاره به چهره‌های فرهنگی و علمی استان ایلام از جمله آیت‌الله محمدتقی مروارید، آیت‌الله عبدالرحمان حیدری ایلامی، عبدالجبار کاکایی و ... اظهار کرد: ایلام سرزمینی است که از دل آن اندیشمندان، هنرمندان و ادیبان بزرگ برخاسته‌اند و برگزاری چنین آیین‌هایی گامی ارزشمند در پاسداشت میراث فرهنگی، ادبی و مطبوعاتی این دیار است.

در ادامه تاج‌الدین صالحیان؛ معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری ایلام، با تأکید بر نقش بی‌بدیل ادبیات فارسی در حفظ هویت ملی و دینی ایرانیان، گفت: از دیرباز، مهاجمان همواره مغلوب فرهنگ و ادبیات ایرانی شده‌اند و بخش بزرگی از این پیروزی فرهنگی، مرهون متون فاخر و شعر ناب فارسی است. پاسداشت حافظ، در واقع پاسداشت نگین ادبیات ایران است که قرن‌ها روشنی‌بخش اندیشه و احساس ایرانی بوده است.
وی افزود: حافظ در زنده نگه داشتن فرهنگ ایرانی نقشی هم‌سنگ فردوسی دارد. او توانسته میان ایرانیت و اسلامیت پیوندی ژرف برقرار کند و شعرش، زبان گفت‌وگوی نسل‌هاست. حافظ نه متعلق به قوم یا طبقه‌ای خاص، بلکه متعلق به همه ایرانیان است؛ شاعر وحدت، معرفت و عشق است.
صالحیان با اشاره به ماندگاری اندیشه و نفوذ اشعار حافظ در طول قرن‌ها، اظهار کرد: حافظ در طول تاریخ، در مکتب‌خانه‌ها، کتابخانه‌ها و کلاس‌های مدرن حضور داشته و همچنان در سفره‌های نوروز و شب یلدا در کنار قرآن کریم جای دارد. این استمرار نشان می‌دهد آثار او با فطرت انسانی هماهنگ است و همین ویژگی سبب جاودانگی‌اش در فرهنگ ایرانی شده است.
وی با تأکید بر اینکه شعر حافظ، زبان مشترک میان نسل‌ها و نماد وحدت فرهنگی ایرانیان است، گفت: ادبیات فارسی همواره سپری فرهنگی در برابر تهاجم‌های فکری و تاریخی بوده است؛ مهاجمان از مغولان تا استعمارگران، در برابر قدرت فرهنگ و ادبیات ما سر فرود آورده‌اند. شعر حافظ نه‌تنها نماد زیبایی‌شناسی، بلکه مظهر خرد جمعی ایرانی است.
معاون استاندار در بخش دیگری از سخنان خود، به رونمایی از آرشیو کامل هفته‌نامه پیک ایلام اشاره کرد و گفت: گردآوری، صحافی و نگهداری آرشیو این نشریه، اقدامی فرهنگی و ماندگار است که ارزش واقعی آن در آینده بیشتر آشکار خواهد شد. چنین ابتکاراتی می‌تواند در انتقال فرهنگ این دوران به نسل‌های آینده نقشی اساسی ایفا کند. همان‌طور که ما امروز میراث گذشتگان را ارج می‌نهیم، آیندگان نیز درباره ما قضاوت خواهند کرد.
صالحیان با تقدیر از بنیان‌گذاران و مدیران این نشریه، بیان کرد: ۳۴ سال فعالیت پیوسته در عرصه رسانه‌ای نشان از تعهد فرهنگی و رسالت اجتماعی پیک ایلام دارد. حفظ و ثبت این آثار یعنی پاسداشت فرهنگ ایلام و هویت ایرانی اسلامی آن. این گنجینه ارزشمند، منبعی مهم برای شناخت تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی استان است و می‌تواند چراغ راه پژوهشگران آینده باشد.
وی در پایان ضمن قدردانی از سمیه حیدری؛ مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام و تیم اجرایی برگزاری آیین بزرگداشت حافظ، گفت: این اقدام فرهنگی می‌تواند الگویی برای پاسداشت فرهنگ مکتوب و تقویت هویت فرهنگی استان ایلام باشد. امیدواریم با تداوم چنین حرکت‌هایی، میراث فکری، مطبوعاتی و ادبی این دیار بیش از پیش ثبت و ماندگار شود.

در بخش پایانی این آیین، عبدالحمید کرمی؛ مدیرمسئول این نشریه، با یادکرد از زنده‌یاد ماشاالله رشنوادی، نخستین سردبیر پیک ایلام، گفت: پیک ایلام حاصل عشق، ایمان و پشتکار نسلی از روزنامه‌نگاران متعهد است که با وجود محدودیت‌ها و دشواری‌های فراوان، چراغ اطلاع‌رسانی را در این استان روشن نگه داشتند. آرشیو کامل این نشریه را با افتخار به کتابخانه مرکزی استان اهدا کردم تا در دسترس پژوهشگران، دانشجویان و مردم قرار گیرد؛ زیرا این گنجینه، سندی از تاریخ معاصر ایلام است.
وی با اشاره به نقش بی‌بدیل رسانه‌های محلی در ثبت تاریخ و تحولات اجتماعی افزود: مطبوعات مکتوب، حافظان تاریخ و وجدان بیدار جامعه‌اند. هرچند در عصر فضای مجازی نقش آن‌ها کم‌رنگ‌تر شده، اما اگر همتی جمعی در میان اصحاب فرهنگ و اندیشه وجود داشته باشد، می‌توان دوباره روح مطبوعات محلی را زنده کرد. بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ و پیشرفت ایران در دل همین نشریات نهفته است.
مدیرمسئول هفته‌نامه پیک ایلام در ادامه با تأکید بر رسالت فرهنگی رسانه‌ها اظهار کرد: فرزندان این سرزمین باید بدانند که سرمایه واقعی ایران، نه در سلاح و قدرت نظامی، بلکه در اندیشه، فرهنگ و قلم است. همان‌گونه که حافظ، سعدی و مولوی، بی‌نیاز از قدرت ظاهری، جهان را با کلام خویش تسخیر کردند، ما نیز باید با فرهنگ و آگاهی، مسیر توسعه را ادامه دهیم.
در پایان این مراسم، یاد و خاطره مرحوم ماشاالله رشنوادی با قرائت صلوات گرامی داشته شد و از تلاش‌های فرهنگی فعالان رسانه‌ای استان تقدیر به‌عمل آمد.
شایان ذکر است، این آیین فرهنگی به همت اداره‌کل کتابخانه‌های استان و همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاه ایلام و شهرداری ایلام برگزار شد.