به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نشست علمی «کتابخانه برای همه» ظهر روز ۱۹ اردیبهشت‌ماه در غرفه اصلی نهاد در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. در این نشست محمدمحسن رفیعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی یزد، سمیرا طوفانی، طراح خدمات، و عباس حسین‌زاده، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان، به ارائه دیدگاه‌ها و تجربیات خود پرداختند.
عباس حسین‌زاده در ابتدای این نشست گفت: «کتابخانه‌های عمومی باید در دل جامعه و کانون اجتماعات باشند. اگر این ارتباط قطع شود، زنگ خطری برای آینده کتابخانه‌هاست.»
او افزود: «در شهرهایی مانند آبادان متوجه شدیم که کتابداران حضور دارند، اما استقرار ندارند. برای همین طرحی را با عنوان کتابخانه برای همه طراحی کردیم که یک رقابت میان کتابداران علاقه‌مند به طراحی خدمت است.»
حسین زاده ادامه داد: «برای این رویداد یک وبینار آموزشی و توجیهی برگزار شد و در نهایت ۲۵ کتابخانه در آن شرکت کردند. پس از مرحله آموزش، گروه‌های کانونی شکل گرفتند و اکنون برخی از کتابداران وارد مرحله طراحی خدمات شده‌اند. مرحله بعدی شامل داوری، انتخاب طرح‌های برتر و حمایت از اجرای آن‌هاست. این طرح‌ها می‌توانند الگویی برای سایر کتابخانه‌های کشور باشند.»
وی با تاکید بر کار مبتنی بر داده‌های واقعی گفت: «در این فرایند، طراحی خدمات نه با پرسونای فرضی، بلکه بر اساس مصاحبه‌های واقعی با کاربران انجام می‌شود. همچنین انتخاب عنوان و نحوه اجرای طرح باید به گونه‌ای باشد که امکان پیاده‌سازی آن توسط خود کتابداران فراهم شود.»
او تصریح کرد: «گاهی طراحی خدمت به‌معنای ایجاد ساختار جدید نیست، بلکه اصلاح ساختار فعلی است. مثلاً کاربری که تمایل به کتابخوانی دارد، به دلیل نحوه پاسخگویی کتابدار از ادامه مسیر منصرف می‌شود. در خوزستان تنها ۳ درصد مردم عضو کتابخانه‌ها هستند و این یعنی ۹۷ درصد جامعه هنوز به کتابخانه‌ها دسترسی مؤثر ندارند.»
در ادامه، سمیرا طوفانی، طراح خدمات، با اشاره به ضرورت طراحی در ارائه خدمات فرهنگی گفت: «ما در ایران بیشتر خدمات ارائه می‌دهیم تا محصولات خاص، و برای ارتقاء این خدمات باید طراحی را جدی بگیریم. طراحی خدمت یعنی تمرکز روی استفاده‌کننده نهایی و رضایت او. این خدمات باید از دیدگاه کاربر، دل‌پذیر و کاربردی باشند.»
او افزود: «تمرکز ما نباید تنها بر کاربر باشد؛ ارائه‌دهندگان خدمات، یعنی کتابداران، نیز باید حال خوبی داشته باشند. در نهایت همه ذی‌نفعان باید احساس برد ـ برد داشته باشند. خوشبختانه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گام‌های مهمی در این راستا برداشته است.»
طوفانی در ادامه گفت: «در شرایط بحرانی و اقتصادی، ما بیش از هر زمان به نوآوری نیاز داریم. هرچند گاهی لازم نیست ایده جدیدی بیاوریم، بلکه اگر خدمات را به روش درست اجرا کنیم، همان موفقیت‌آمیز است. با این حال، برای موفقیت در نوآوری باید موانع اجرای آن را برطرف کنیم.»
در بخش پایانی نشست، محمدمحسن رفیعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی یزد، با اشاره به تجربه «مدرسه طراحی خدمت یزد» گفت: «در این مدرسه اتفاقات خوبی رخ داد که امیدواریم نتایج آن را در گسترش خدمات کتابخانه‌ای در استان ببینیم. ما محکومیم به طراحی خدمت برای آینده کتابخانه‌ها؛ چرا که مسیر توسعه و بقاء آن‌ها از دل همین طراحی‌ها می‌گذرد.»
در پایان، تعدادی از کتابدارانی که در رویداد طراحی خدمت کتابخانه‌ها مشارکت داشتند، نظرات و تجربیات خود را از حضور در این طرح بیان کردند.
ارسال نظر