به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ نشست «سیرهای مطالعاتی در حوزه کتاب‌های روان شناسی»، ظهر  امروز (جمعه ۱۹ اردیبهشت‌ماه)، در غرفه اصلی نهاد در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین نوید جانباز؛ متخصص درمانگری اختلالات روانی و مشاوره خانواده و ناصر آقابابایی؛ متخصص روان شناسی حوزه‌های جدید، روان شناسی تعامل روان شناسی و دین، برگزار شد.

توسعه فردی، نیاز فطری ما است

حجت‌الاسلام جانباز در این نشست با بیان اینکه نشر کتاب‌های روان شناسی بعد از شعر و ادبیات بیشترین آمار را دارد، معنی کلمه «سیر مطالعاتی» را اینطور توضیح داد: سیر مطالعاتی، یعنی با چه منطقی مطالعه  کنیم که ذهن ما چارچوب پیدا کند. ما نیازمند سیر مطالعاتی هستیم و ملاک انتخاب آن، نیاز مخاطب است و باید بتواند نیاز مخاطب را جواب دهد. اولین نکته هم این است که مخاطب در چه سطح دانشی قرار دارد. با این‌حال بیشتر مردم دوست دارند کتاب کاربردی، مسئله‌محور، روان و به‌روز باشد.

این روان شناس، در پاسخ به این پرسش که «کدامیک از موضوعات روان شناسی اهمیت بیشتری دارد؟»، گفت: انتخابش خیلی سخت است، اما کتاب‌های پیشگیری از اختلالات اهمیت زیادی دارد و می‌تواند مهم‌ترین مسئله زندگی‌مان باشد. کتاب‌های مهارت زندگی، کمک به خودشناسی و توسعه فردی، جزو مهم‌ترین کتاب‌های روان شناسی هستند.

وی افزود: مردم دنبال کتاب‌های روان شناسی هستند، چراکه توسعه فردی نیاز فطری ما است. نقطه شروع روان شناسی برای درمان آسیب‌ها و بیماری‌ها بوده است. بعد از مدتی خود روان شناس‌ها به سمت توسعه فردی رفتند و به این درک رسیدند که نقاط اوج و رشد انسان را به او معرفی کنند.

این مشاوره خانواده، درباره علت زیاد شدن کتاب‌های مربوط به اختلالات، بیان کرد: مردم وقتی هشیار می‌شوند و می‌فهمند افسردگی چقدر در زندگی اختلال ایجاد می‌کند، میلشان بیشتر می‌شود که این کتاب‌ها را مطالعه کنند. افراد سالم، کتاب‌های مربوط به بهداشت روان و شناخت آسیب‌ها را مطالعه می‌کنند. ترس از آسیب است که ما را به سمت اطلاعات بیشتر می‌برد، چراکه میل به سلامت داریم.

حجت‌الاسلام جانباز در ادامه سخنانش با طرح این سوال که «اگر به شخص آگاه برای مشورت دسترسی نداشتیم، چطور متوجه شویم کتاب مناسب است یا نه؟» پاسخ داد: ما برای تهیه کالا، یا به مرکز معتبر مراجعه می‌کنیم یا درباره‌اش می‌پرسیم یا سازنده آن را می‌شناسیم. خیلی‌ها مؤلفین کتاب‌ها را می‌شناسند. من به مخاطبانی که در این زمینه اطلاعات کافی ندارند، توصیه می‌کنم که براساس انتشارات کتاب را انتخاب کنند. برای مثال نشر رشد، ارجمند، ارسباران، جیهون، نشر نو و... کتاب‌های خوبی دارند.

وی تأکید کرد: عمده کتاب‌های انتشارات کشور ما مفید و خوب هستند، اما نمی‌توانیم بگوییم استثناء پیدا نمی‌شود و کتاب‌های آسیب‌زا بین آن‌ها نیست. استاندارد درست اندیشیدن را یک عده خاصی تعیین نمی‌کنند. حوزه نشر باید یک حوزه زنده و پویا باشد و مخاطب باید از دوران نوجوانی با انتقادگری، سوال و سره از ناسره تشخیص دادن، آشنا باشد. باید نوجوانان را با روش درست اندیشیدن آشنا کنیم، نه اینکه به او دیکته کنیم که اندیشه درست لزوما چیست. سرانه مطالعه کشور را با نشر زنده، پویا و به‌روز متناسب با سطح سواد جامعه می‌توانیم بالا ببریم.

خیلی از افرادی که کتاب‌های روان شناسی را نوشته‌اند، اصلا روان شناس نیستند

در بخش دیگری از این نشست، آقابابایی گفت: برخی شیوه‌های مطالعاتی توسط خود فرد انتخاب و برخی دیگر به او دیکته می‌شود. نویسنده و ناشر دنبال این هستند که کتابشان دیده شود و گاهی ما را نسبت به آنچه می‌خواهیم بدانیم، مطلع می‌کنند و می‌گوید آیا این کتاب برای ما مناسب است یا نه.

وی ادامه داد: روان شناسی اصولا کاربردی است، به درد مسائل مختلف می‌خورد و همه‌جا هم حضور دارد. روان شناسی گسترده، رفتار را بررسی می‌کند و می‌گوید هر جا رفتار هست، ما هستیم و کاربرد داریم. برای معرفی سیر مخاطبان، خوب است که برای گستره‌های مختلف زندگی مخاطب سیرهای مختلفی معرفی کنیم.

آقابابایی درباره نقش کتاب در درمان اختلالات نیز توضیح داد: اگر مسائلی که مخاطب با آن درگیر است، حاد نباشد، کتاب می‌تواند کمک کننده باشد. از بین کتاب‌های با موضوع تربیت جنسی، من آن‌هایی را توصیه می‌کنم که برای والد نوشته شده، تا والد مبتنی بر آن، تربیت جنسی را به کودک آموزش دهد.

آقابابایی در پایان گفت: خیلی از افرادی که کتاب‌های روان شناسی را نوشته‌اند، اصلا روان شناس نیستند. این به‌خاطر بازار پرمشتری کتاب‌های روان شناسی است.