به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، در ادامه سلسله نشست های نقد و معرفی کتاب در کتابخانه های عمومی فارس، نشست بررسی کتاب «اینجا سوریه است» صدای زنان راوی جنگ، چهارشنبه ۱۰ آبان ماه با حضور و سخنرانی زهرا یزدان پناه، نویسنده کتاب؛ غلامرضا کافی، استاد ادبیات دانشگاه شیراز و دبیرمحفل ادبی قند پارسی؛ ساجده تقی زاده، نویسنده و منتقد ادبی؛ محمدحسین عظیمی، منتقد و فعال ادبی و پروین جاوید نیا در شهر شیراز برگزار شد.

فعالیت ما در حوزه ادبیات دفاع مقدس و خاطره نویسی کم‌ نیست

غلامرضا کافی، استاد ادبیات دانشگاه شیراز و دبیر محفل ادبی قند پارسی در این برنامه با بیان اینکه فعالیت ما در حوزه ادبیات دفاع مقدس و خاطره نویسی کم‌نبوده است، گفت: علاوه بر اینکه بیشتر خاطرات رزمندگان دفاع مقدس ثبت شده است، فعالان حوزه ادبیات برخی از خاطرات ارتش عراق را ثبت کرده اند. این خاطرات بسیار غنی است اما هنوز پردازش پژوهانه صورت نگرفته تا تمامی اطلاعات طبقه بندی و بازشناسی شود.
وی با تصریح اینکه سبک خاطره نویسی اقبال و توجه زیادی دارد، گفت: متاسفانه در حوزه تاریخ شفاهی درباره جنگ دیر اقدام شده است و بسیاری از وقایع جنگ از دست رفت.
کافی همچنین با اشاره به اهمیت کتاب «اینجا سوریه است» گفت: نویسنده این کتاب، یک بانوی ایرانی است است و موضوع صحبت داستان زنان در جنگ است؛ به همین دلیل کتاب«اینجا سوریه است» بسیار با ارزش است.
 

هریک از شهدا قصه و داستانی دارند
محمدحسین عظیمی، منتقد و فعال ادبی نیز در این نشست با اشاره به ابعاد مختلف کتاب «اینجا سوریه است» گفت: این کتاب با موضوع نقش زنان در جنگ یک کتاب ارزشمند ایرانی است که از برخی جهات می توان آن را با کتاب «جنگ چهره زنانه ندارد» نوشته سوتلانا الکسیویچ، است که توانست برنده جایزه نوبل شود، مقایسه کرد.
وی با بیان  اینکه نویسنده کتاب حدود ۱۲ سال سعی کرد تا خاطرات را جمع آوری کند، گفت: پرداختن به موضوع نقش بانوان در جنگ بسیار تأثیرگذار است و این بخشی است که در حوزه دفاع مقدس نادیده گرفته شده است، هنوز پس از گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی بازنمایی مکتوب و رسانه‌ای از حضور هشت ساله زنان در پشت جبهه نداریم.

این منتقد ادبی با تأکید بر اینکه هر یک از شهدا یک قصه و داستان دارند، گفت: روایت های بانوانی که مسستقیم درگیر جنگ بودند، نقش مادران شهدا، مادران شهیدان مفقودالاثر، خانواده ها و همسران جانبازان و ... مواردی است که به خوبی منعکس نشده است. اگر از نظر زیبایی شناسی هم به این موارد نگاه شود نباید این موارد فراموش می‌شد.
عظیمی با بیان اینکه در بحران ها و حماسه ها، روایت اول مهم است و روایت اول از صحیح ترین روایت هم ارزش بیشتری دارد، تصریح کرد: وقتی داستان سوریه و فلسطین را در قالب داستان شفاهی و روایت می‌خوانیم، این روایت ها در ذهن ماندگار می شود. در زمینه خبر حوادث فلسطین عقب مانده ایم، بخش روایت می تواند به عنوان سیمای برون مرزی جمهوری اسلامی به این مقوله بپردازد.

این کتاب در سه مقوله «موضوع»، «زمان» و «سبک» برجستگی دارد

ساجده تقی زاده، نویسنده و منتقد ادبی شیرازی نیز در ادامه با اشاره به کتاب اینجا سوریه است، گفت: نویسنده کتاب، جنگ را دیده و در آن حضور یافته و خود راوی برخی کتاب ها بوده است. این کتاب شامل دو بخش است. از نویسنده دو بار در سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷  برای حضور در سوریه دعوت می شود و نویسنده به اکثر مناطق درگیر جنگ سوریه می رود و به داستان زنان گوش می دهد و در این کتاب راوی داستان زنان سوری می شود.
نویسنده کتاب خانوم ماه ادامه داد: تدوین تاریخ شفاهی مقاومت برای کشورهایی که درگیر جنگ مقاومت هستند همچون عراق و سوریه به خوبی شروع شده و این باید تداوم داشته است.
تقی زاده با تأکید بر اینکه این کتاب در سه مقوله «موضوع»، «زمان» و «سبک» برجستگی دارد، گفت: نویسنده در کتاب به موضوع نقش زنان در جنگ پرداخته است. افزون بر داستان زمانی روایت می شود که سوریه هنوز در حال جنگ است و بانوان در بطن جنگ حضور دارند. همچنین سبک کتاب شامل روایت شناسی بحران و تاریخ نویسی است.
این منتقد ادبی با بیان اینکه کتاب از نظر نثر بسیار ساده و خوشخوان است و شامل تحلیل ها و معرفی های مناسب و کاربردی است، بیان کرد: توجه به جزئیات نشان می دهد که راوی این کتاب یک زن است و این جزو سبک نویسندگی زنانه است. جزئیات چهرها، اخلاق، سبک زندگی و فرهنگ مردم سوریه در کتاب به تصویر کشیده است. همچنین تعهد به زمان و مکان از ویژگی های تاریخ شفاهی است که در این کتاب رعایت شده است.
تقی زاده با بیان اینکه از رویکرد نقد فمینیستی می توان به بررسی این کتاب پرداخت، گفت: کتاب اینجا سوریه است وارد افراط گرایی درباره شرایط زنان نشده و این مشکل بسیاری از کتاب هایی است که به موضوع زنان می پردازد.
وی با تصریح اینکه تفاوت تلقی جنگ در شرق و غرب در دو کتاب «اینجا سوریه است» و «جنگ چهر زنانه ندارد»، مشخص می شود، گفت: فرهنگ دفاع باید به نسل های بعد آموزش داده شود تا نسل بعد آمادگی داشته باشد.

سعی کردم راوی نقش اساسی بانوان در پیروزی در جنگ و مقاومت باشم
زهرا یزدان پناه نویسنده کتاب «اینجا سوریه است» نیز در ارتباطی مجازی با اشاره به نوشتن این کتاب گفت: من اولین زن ایرانی بودم که اجازه پیدا کرد در زمان جنگ با داعش به سوریه برود و سعی کردم راوی نقش اساسی بانوان در پیروزی در جنگ و مقاومت باشم.
این نویسنده با تأکید بر اینکه اتفاق هایی بسیار خاص در نوشتن این کتاب روی داد، گفت: بسیاری از منتقدان کتاب من را با کتاب «جنگ چهره زنانه ندارد» مقایسه می کنند، این دو کتاب از بسیاری جهات با هم متفاوت است. در کتاب جنگ چهره زنانه ندارد. زمانی کار پژوهشی انجام شده که سوژه سال ها پیش به اتمام رسیده است، اما من زمانی در سوریه حضور یافتم که موضوع جنگ و آسیب های جنگ هنوز تمام نشده بود.
وی افزود: این کتاب شاخصه های تاریخ شفاهی و سفرنامه را با هم دارد. به خاطر اینکه محقق برای نوشتن سفر کرده است. کتاب شامل موضوع تحقیق در زمان بحران است و نویسنده هم مصاحبه کننده و هم شاهد راوی است. حتی تصویرهای که در کتاب آمده از عکس های بود که من از رویدادها ثبت می کردم.

یزدان پناه با اشاره به اینکه  در تمامی کتاب دنبال یک روایت هستم، گفت: من هم با لنز چشمانم و هم با لنز دوربینم حوادث سوریه را به قاب تصویر کشیدم.

نویسنده کتاب «اینجا سوریه است» با بیان اینکه گاهی ما مجبور بودیم که در نیمه کار به خاطر شرایط جنگی، مصاحبه را نیمه کاره رها کنیم و شرایط به صورتی نبود که بتوان همه آنچه در نظر داریم را پیاده سازی کنیم، خاطرنشان کرد: بخشی از سختی‌ها و باید گفت یک هزارم سختی‌ها را در کتاب آوردم.