به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، نشست کتابخوان چله شوق ویژه برنامه گرامیداشت حماسه دفاع مقدس، روز چهارشنبه دوم مهرماه با حضور روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس؛ سرهنگ سعید کوشکی‌جهرمی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس؛ غلامرضا کافی، استاد ادبیات دانشگاه شیراز؛ ساناز مجرد، استاد بخش ادبیات دانشکده علوم پزشکی شیراز و کتابداران و علاقه مندان به صورت مجازی برگزار شد.

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس در ابتدای این نشست گفت: در تمامی روزهای زندگی باید به یاد دفاع مقدس و جانفشانی‌های بزرگانی بود که برای دفاع از این مرز و بوم هشت سال تلاش کردند و حماسه ای آفریدند که در حافظه تاریخ ماندگار خواهد بود. ما همه این امنیت را مدیون رزمندگان هستیم. هفته دفاع مقدس بهانه ای است تا به خودمان متذکر شویم که چه از خود گذشتگی هایی در آن راه شد.

روح الله منوچهری با تصریح اینکه برنامه هایی در راستای حفظ و انتشار میراث دفاع  مقدس در طول سال در کتابخانه های عمومی انجام می شود، گفت: ویژه برنامه هایی همچون نشست کتابخوان، نقد و بررسی کتاب های دفاع مقدس، نمایشگاه های کتاب، قصه‌گویی، خاطره‌گویی رزمندگان، تجلیل از خانواده های ایثارگران و شهدا و... از برنامه های متداول در کتابخانه های عمومی است.

وی با تصریح اینکه در هفته دفاع مقدس امسال بیش از ۲۰۰ برنامه به صورت ویژه در کتابخانه های عمومی استان در حال برگزاری است، گفت: تمامی برنامه ها به صورت مجازی برنامه ریزی شده است تا با اطمینان کامل از حفظ سلامتی عموم مردم به ترویج کتاب و کتابخوانی بپردازیم.

منوچهری با بیان اینکه نشست های کتابخوان برای به اشتراک گذاری کتاب های خوب خوانده شده است، خاطرنشان کرد: امروز در «چله شوق» برترین کتاب‌های حوزه دفاع مقدس از زبان کارشناسان این حوزه مطرح می شود.

جلوگیری از تحریف دفاع مقدس از دغدغه های رهبری است

مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس فارس نیز در این نشست گفت: در مقابله با عراق جنگی شبیه جنگ جهانی بر ما تحمیل شد. به همت غیورمردان ایرانی ملت ایران پس از هشت سال دفاع عزت‌مندانه پیروز شد و پس از دو قرن برای اولین بار بود که اجازه داده نشد، ذره ای از خاک ایران به یغما رود.

وی تصریح کرد: بهترین راه حفظ و نشر ارزش ها، مستندسازی دفاع مقدس است و کار باید منطقی و اصولی و برابر استانداردها باشد تا این ارزش ها نه تحریف شده و نه به فراموشی سپرده شود.

سرهنگ سعید کوشکی‌جهرمی در ادامه با معرفی کتاب «هدایت سوم»، خاطرات سردار حاج محمدجعفر اسدی، گفت: این کتاب از انتشارات سوره مهر و نوشته سید حمید سجادی‌منش است. کتاب شخصیت محور و وقایع نگار است و علاوه بر معرفی مطلوب شخصیت سردار اسدی اطلاعات مستند زمان جنگ را ارائه می‌کند.

هفت نبرد_هفت فرمانده

امیرمحمد عباس‌نژاد، پژوهشگر حوزه ادبیات شفاهی دفاع مقدس نیز در ادامه با تبیین اینکه در حوزه خاطره شفاهی دو گونه خاطره دیگر نوشت و خودنوشت، وجود دارد به معرفی کتاب «فرماندهان نبرد» پرداخت و گفت: این کتاب به داستان هفت فرمانده به قلم ساسان ناطق پرداخته و چند مقطع از جنگ را به روایت فرماندهان روایت کرده است.

عباس نژاد اضافه کرد: امتیاز کتاب این است که از مقاطع مختلف جنگ اطلاعات مستند ارائه می‌دهد. از نبرد سال ۵۹ و خرید موشک، از ابتدای دوران جنگ و پیش مرگان کُرد، زره پوشان از راه اندازی نیروی زرهی. نویسنده به سراغ فرماندهانی که در صحنه حضور داشته اند و با آگاهی کامل و سندیت داستان را روایت کرده‌اند، رفته است. از این کتاب می توان هفت فیلم مستند کوتاه ساخت.

این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس با تاکید بر اینکه جوانان که تازه می خواهند وارد حوزه ادبیات جنگ شوند، حتما کتاب «نبرد فرماندهان» را بخوانند، گفت: در این اثر روایت ها از چند منظر است اما قلم یک دست است. جای خالی در روایت ها نیست. فراز و فرودهایی کتاب را خواندنی کرده است. این کتاب ورود و خروج مناسب و اصول نوشتن خاطره را به بهترین شکل رعایت کرده است.

حوزه نقد و پژوهش در ادبیات پایداری کم رنگ است

غلامرضا کافی، استاد ادبیات دانشگاه شیراز و پژوهشگر ادبیات مقاومت شیراز نیز در ادامه نشست با تاکید بر اینکه ادبیات دفاع مقدس به شدت به پژوهش و نقد نیاز دارد، گفت: تولیدات ادبی در حوزه دفاع مقدس هم به دلیل علاقه مردم و خاطره زیستن و هم به واسطه حمایت های دستگاهی از نظر حجم بسیار زیاد است اما از نظر کیفیت نیاز به بازنگری و نقد و پژوهش دارد.

کافی با بیان اینکه با چهل سال تجربه در حوزه نشر دفاع مقدس باید کارهای شایسته تری داشته باشیم، گفت: در حوزه ادبیات پایداری، لازم است حالت شتاب زده و احساسی را تکرار نکنیم. امروز شمارگان کتاب در کشور به ۲۰۰ یا ۳۰۰ رسیده و این فاجعه است. باید از نقد و پژوهش بهره ببریم تا کارها پیراسته تر شود و قابل باشد.

استاد ادبیات دانشگاه شیراز تصریح کرد: در ۱۸ دانشگاه دولتی و تعداد قابل توجهی از دانشگاه‌های غیردولتی، در مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات پایداری را  دایر کردیم و این رشته به کارهای پژوهشی و علمی نیاز دارد. بحث نقد و پژوهش مهم است و باید شروع کنیم در این حوزه کار کنیم. 

وی در ادامه به معرفی کتاب «پویه پایداری» اثری پژوهشی از علیرضا کرمی پرداخت و گفت: این کتاب با یادداشت هایی از مرتضی سرهنگی و هدایت الله بهبودی منتشر شده است. این کتاب شامل۴۰ کوتاه نوشته، خطابه و مقاله واره در حوزه ادبیات پایداری و قلم بسیار خاص علیرضا کمری به متن، گیرایی خاصی داده است.

کافی اظهار داشت: «پویه پایداری» اثر جامع حوزه ادبیات پایداری را در خود دارد و به هر چهار موضوع «ادبیات پایداری»، « ادبیات مقاومت»، «ادبیات انقلاب اسلامی» و «ادبیات جنگ» پرداخته است. گم‌گوشه‌های دفاع مقدس به نوعی در این کتاب تبلور یافته است. جنگ گم‌گوشه‌هایی دارد که کمتر در ادبیات دفاع مقدس به آن پرداخته شده، همچون نگاهی به ادبیات اسیران جنگی، ادبیات اردوگاهی و... که از نظر ادبیات تطبیقی، روابط سیاسی، روابط اجتماعی موثر است.

در «کتیبه ژنرال» انسان با تمام چالش های خود در آن ظهور می کند

ساناز مجرد، عضو هیات علمی بخش ادبیات دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در ادامه این نشست با معرفی کتاب «کتیبه ژنرال» اثر اکبر صحرایی، گفت: در این کتاب زندگینامه داستانی شهید عبدالله اسکندری از مدافعان حرم و اولین شهیدی که سر از تنش جدا شده روایت شده است.

مجرد با بیان اینکه صحرایی در کارنامه خود آثار متعددی دارد، اضافه کرد: اکبر صحرایی نویسنده ای است که خود در جنگ حضور داشته و جنگ را درک کرده است. او  راوی زنده حوادث جنگ است همچنین دیگر صحنه ها را از طریق گفت‌وگو با بازماندگان جنگ دنبال کرده است.

این استاد ادبیات به بررسی ویژگی های کتاب «کتیبه ژنرال» پرداخت و با بیان اینکه صحرایی تسلط بر ساختار روایت و شخصیت پردازی دارد، گفت: صحرایی زندگینامه شهید اسکندری را از سال های قبل از انقلاب تا شهادت اسکندری را جمع آوری کرد و در نوشتن زندگینامه شهید به روایت خط سیر انقلاب، وقوع جنگ و تاریخ چهل ساله ایران پرداخته است.

وی اضافه کرد: کتاب و ساختار اصلی رمان کاشی وار است و روایت تکه تکه است که خواننده را مشتاق می کند. کتاب روایت جنگ و تیر نیست، داستان انسان است. در این رمان با انسان های تک شخصیتی روبه‌رو نیستیم. شخصیت ها خاکستری و متحول شده است و نویسنده در شخصیت پردازی، پرداخت مینیمال ها و خورده پیرنگ ها تسلط زیادی دارد.

تصویر نقش زنان در حماسه دفاع مقدس

فاطمه صفری راد، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان شیراز در ادامه این نشست با معرفی کتاب «قاب و فیروزه» اثر مرضیه مرادی، گفت: نویسنده در این کتاب با نثر ساده، صبر و ایثار زنان را با نگاه به عواطف و احساسات زنانه به تصویر می کشد.

صفری راد با بیان اینکه نقش زنان در جنگ تحمیلی کمتر از مردان نیست، افزود: متاسفانه به نقش زنان در دفاع مقدس کمتر پرداخته شده است.

فریناز تورانی، مسئول کتابخانه عمومی بانو صفیه خضری اوز نیز با معرفی کتاب «فرنگیس»، گفت: بانوان ایرانی در عرصه‌های مختلف از جمله دفاع مقدس، الگوی نوینی را طرح کرده و نشان داده اند. نقش رزمی، حمایت های عاطفی، جهاد مالی و امداد و درمان وظایفی است که بانوان در طول این هشت سال به دوش کشیدند.

تورانی اضافه کرد: کتاب «فرنگیس» بر اساس روایت فرنگیس حیدرپور بانوی حماسه ساز دفاع مقدس نوشته شده و تندیس زن تبر به دست در پارک سنندج و تمجید مقام رهبری از این بانوی دفاع مقدس باعث شد، مهناز فتاحی به نوشتن خاطرات این بانوی گرانقدر بپردازد.