به گزارش‌ اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جایزه ملی «هم‌خوان؛ نشان کتابخانه عمومی ایران» که نخستین دوره آن، آبان ۱۴۰۴ همزمان با سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود، با رویکردی ملی و در راستای ترویج الگوهای خدمت‌رسانی نوین در کتابخانه‌های عمومی طراحی شده است. از ۱۲ نشان، ۲ نشان به ترویج کتابخانه عمومی (اعضا، خبرنگاران، معلمان، روحانیون و…) و ترویج خواندن (افراد، مؤسسات و گروه‌های مردمی و جهادی) اختصاص دارد.

مستندات ارسالی در ۱۲ نشان طبق فراخوان اعلامی و تمدید صورت‌گرفته دریافت شد. در مجموع ۱۶ جایزه در قالب این نشان‌ها اعطا خواهد شد.

با توجه به اتمام داوری مرحله نخست نشان «هم‌خوان»، با سیامک محبوب؛ دبیر سی‌وسومین دوره هفته کتاب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

روند داوری این رویداد چگونه بود؟

در ابتدا باید اشاره‌ای به تعداد پرونده‌های دریافتی داشته باشم. بعد از پایان فراخوان و جمع‌بندی صورت گرفته، ۴۲۳۶ پرونده دریافت شد که حدود ۲۵ درصد آن مربوط به حوزه کودک بوده است. سپس فرایند انتخاب داوران استانی انجام گرفت. ۹۹ داور استانی از کتابداران و کارشناسان (۹ نفر به‌عنوان هیات داوران در هر کدام از نشان‌ها) به بررسی و داوری آثار پرداختند. هر یک از داوران، مستندات هر اثر را به‌طور کامل بررسی ‌کردند. حتی زمان عکس‌ها و رویدادها را کنترل می‌کردند تا با زمان فراخوان، همخوانی داشته باشد. در نهایت، بر اساس معیارهایی که در سامانه بوده، هر اثر را ارزیابی می‌کردند و نمره می‌دادند و پس از آن، میانگین نمره هر اثر مشخص می‌شد.

طبعا افرادی که مستندسازی خوبی انجام داده بودند، نمره خوبی هم گرفتند. سرانجام، آثار ارسالی در هر نشان، بر اساس نمرات هر یک از شرکت‌کنندگان مرتب شد و ۱۰ برگزیده در هر نشان به مرحله دوم راه پیدا کردند و سه برگزیده از بین این ۱۰ برگزیده، به‌عنوان نامزد جایزه معرفی و اعلام خواهد شد.

رویکرد ما این بود که هر اثر، حداقل توسط ۵ داور -که اغلب کتابدار هستند- بررسی و ارزیابی شود. همچنین برای جلوگیری از مستندسازی کاذب و ارائه آمار بی‌مورد، هم داده‌های ثبتی را کنترل کردیم و هم مستنداتِ ۱۰ برگزیده را مجدد بررسی کردیم. بنابراین داوری‌ها با اطمینان بالا و صحت و دقت کامل انجام شده است.

آیا در انتخاب نامزدهای هر بخش، داوری از همان استان در فرایند ارزیابی حضور داشته است؟

از ابتدا بنا بر این بود که داوران، آثار استان خودشان را داوری نکنند و یا امتیاز او در داوری لحاظ نشود تا هیچ سوگیری رخ ندهد. در این زمینه، پیشاپیش تمهیداتی داشتیم. برای مثال، داوران هر نشان، یکدیگر را نمی‌شناسند. با این راهکار تلاش کردیم، از توافق احتمالی داوران جلوگیری کنیم. پس اگر یک اثر برای داوری در چند نشان ارسال شده باشد، به واسطه مستقل بودنِ گروه‌های داوری، اثر سر جای خودش بررسی می‌شد.

برای انتخاب داوران چه ملاک‌هایی مدنظر قرار گرفت؟

تلاش کردیم، افرادی با تخصص و سابقه در حوزه داوری انتخاب شوند و ترجیحا از برگزیدگان قدیمی و یا منشأ اثر در آن حیطه باشند.

گفتنی است، پس از اتمام مرحله نهایی داوری، اسامی نامزدهای دریافت نشان «هم‌خوان» در ۱۲ موضوع معرفی خواهند شد.  مراسم اعطای نشان‌ها و تجلیل از برگزیدگان جایزه ملی «هم‌خوان: نشان کتابخانه عمومی ایران» همزمان با آیین گرامی‌داشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» در ۲۴ آبان‌ماه، انجام خواهد شد.