به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان جلسه بررسی چالش‌های نیم درصد سهم کتابخانه‌های عمومی از درآمدهای شهرداری با حضور سید مهران علم الهدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان، مهراب فلسفی زاده، مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان و عباس حسین زاده، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان در سالن اجتماعات امور عمرانی استانداری خوزستان برگزار شد.

عباس حسین زاده در این جلسه با بیان اینکه کتابخانه‌ها به عنوان ستون‌های اصلی توسعه فرهنگی و اجتماعی، نقشی بی‌بدیل در ارتقاء سطح دانش، سواد و فرهنگ جامعه ایفا می‌کنند، گفت: تأمین مالی پایدار و مکفی برای این نهادهای حیاتی، امری ضروری است تا بتوانند خدمات خود را به بهترین نحو به شهروندان ارائه دهند.

وی عنوان کرد: یکی از منابع قانونی تأمین بودجه کتابخانه‌ها، تخصیص حداقل نیم درصد از درآمدهای شهرداری‌ها به کتابخانه‌های عمومی است، این قانون که با هدف تضمین رشد و شکوفایی کتابخانه‌ها تصویب شده، در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی در خصوص اجرا و وصول مواجه بوده است.

وی تاکید کرد: قانون الزام شهرداری‌ها به پرداخت حداقل نیم درصد از کل درآمدهای خود، استثنائات مشخصی را نیز در بر می‌گیرد. این استثنائات در قانون درآمدهای پایدار شهرداری ها مشخص شده‌اند. قانون تاسیس نهاد کتابخانه ها از سال ۸۳ شهرداران را به پرداخت حق السهم کتابخانه ها مکلف کرده است، اما در سال ۹۳؛ در ماده ۶۴ قانون الحاق ۲ تبصره ای ذیل ماده ۶ قانون تأسیس نهاد به تصویب رسید که در صورت استنکاف شهرداری ها از پرداخت این تکلیف قانونی، به نهاد کتابخانه اجازه برداشت طلب خود را از محل اعتبارات ملی شهرداری ها نزد خزانه کل کشور فراهم میکند و به نوعی این قانون ضمانت اجرای ماده ۶ قانون تاسیس نهاد است. این قانون، تلاشی برای جبران عدم همکاری برخی شهرداری‌ها و تضمین حقوق کتابخانه‌ها بوده است.

وی در خصوص وضعیت وصولی در استان خوزستان از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ گفت: برابر بررسی های این اداره کل و اسناد موجود رقم بدهی شهرداری های استان تا قبل از سال ۹۳ بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان است که در صورت بروزرسانی با رقم ذکر شده فاصله بسیاری دارد. در خصوص تحصیل این حق قانونی تلاش های بسیاری صورت گرفته که امیدواریم هر چه زودتر به سرانجام برسد.

حسین زاده ادامه داد: متاسفانه علی‌رغم وجود مبنای قانونی و تلاش‌های صورت گرفته، برخی شهرداری‌ها از پرداخت منظم سهم نیم درصد کتابخانه‌ها خودداری میکنند.

وی اذعان داشت: تداوم این رویکرد، پیامدهای منفی متعددی برای کتابخانه های استان به دنبال خواهد داشت. حسین زاده در ادامه ضمن ارایه گزارشی از میزان پرداخت شهرداری های استان اعلام داشت: هرچند مجموع پرداختی‌های شهرداری‌های استان خوزستان از سال ۱۳۸۳ تا پایان سال گذشته، نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان رسیده است. اما این رقم با توجه به میزان درآمدهای شهرداری‌های استان و حجم نیازهای عمرانی و تجهیزاتی کتابخانه های استان، همچنان فاصله قابل توجهی با سهم قانونی دارد.

وی همچنین بیان کرد: یکی از تکالیف قانون ارایه تفریق بودجه سالانه شهرداری ها برای محاسبه دقیق سهم کتابخانه ها و تسویه نهایی آن است که متاسفانه شهرداری ها در اجرای این تکلیف قانونی هم کارنامه قابل دفاعی ندارند.

حسین زاده خاطرنشان کرد: قوانین جاری در نهاد، سازوکاری را برای حمایت از شهرستان‌های کم‌درآمد پیش‌بینی کرده است. بر اساس این قانون حداقل ۳۰ درصد از درآمدهای حاصل از سهم نیم درصد انجمن های شهرستانی به حساب استان واریز می‌شود تا در نهایت به شهرستان‌های فاقد درآمد و با توان مالی پایین‌تر کمک رسانده شود. این رویکرد، با هدف ایجاد عدالت در توزیع منابع و تقویت کتابخانه‌ها در مناطق محروم و روستایی طراحی شده است. شهرستان‌هایی مانند ایذه، لالی، اندیکا، سوسنگرد، هویزه، بستان و ابوحمیظه، به دلیل درآمدهای اندک و وضعیت اقتصادی نامناسب، از این محل مدیریت می شوند

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان تشریح کرد: رفع چالش‌های موجود و تضمین وصول و تخصیص مؤثر سهم نیم درصد کتابخانه‌ها از درآمدهای شهرداری‌ها، نیازمند همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف است.

وی ادامه داد: راهکار دیگر تشکیل جلسات منظم با حضور نمایندگان شهرداری‌های کلان و مهم (مانند شهرداری‌های اهواز و دزفول)، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات و سازمان برنامه و بودجه، می‌تواند به یافتن راهکارهای عملیاتی و اجرایی برای حل مشکلات موجود کمک کند.

مدیرکل کتابخانه‌های عموی خوزستان اضافه کرد: الزام شهرداری‌ها به استعلام از نهاد کتابخانه‌ها پیش از هرگونه پرداخت و تسویه حساب، مطابق با بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۴ سازمان شهرداری ها(موضوع ماده ۸ بخش‌نامه بودجه سال ۱۴۰۳)، محمل قانونی ندارد و شهرداران نمیتوانند با استناد به آن از پرداخت سهم ماهانه کتابخانه ها استنکاف کنند. چرا که اساسا در صورت پرداخت به موقع تکلیف ماده ۶ از ناحیه شهرداری ها، موضوع برداشت از محل ماده ۶۴ با عاملیت نهاد کشور موضوعیت ندارد.

وی ادامه داد: عدم وصول منظم، شفاف و به‌موقع نیم درصد از درآمدهای شهرداری‌ها، کتابخانه‌های سراسر کشور را با مشکلات مالی جدی مواجه کرده است. این معضل، نه تنها مانع از ارائه خدمات مطلوب و به‌روز به شهروندان می‌شود، بلکه فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی این نهاد را نیز به شدت محدود می‌کند. کتابخانه‌ها به عنوان پایگاه‌های دانش و فرهنگ‌سازی، نقش حیاتی در ارتقاء سرمایه اجتماعی و فرهنگی جامعه دارند.

وی خاطرنشان کرد: تنها با تضمین تأمین مالی پایدار و شفاف، کتابخانه‌ها قادر خواهند بود نقش خود را به عنوان یکی از ارکان اصلی فرهنگ‌سازی و توسعه پایدار در جامعه به طور کامل ایفا کنند.

در پایان این جلسه علم الهدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان ضمن استقبال از اظهارات مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خوزستان، دستور برگزاری جلسه ای با حضور شهرداران کلان شهرهای استان، نماینده سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و سایر دستگاه‌های نظارتی مرتبط را خواستار شد.